“Cô còn thắc mắc gì nữa không?”
“Dạ, cảm ơn Bác sĩ. Tôi hiểu tình trạng bệnh tiêu hóa của mình rồi, cũng không có gì thắc mắc thêm. Mà tội nghiệp Bác sĩ ghê, chịu khó khám và nội soi đường ruột cho tôi đến tận giờ này. Chiều thứ bảy Bác sĩ được nghỉ mà còn ở đây với tôi… Thiệt tình, Bác sĩ cũng kỹ tính ghê, hỏi tôi quá trời quá đất câu hỏi!”
“Không có gì đâu cô. Cô ở tỉnh xa mà… Dù cùng là bệnh trào ngược axít dạ dày, nhưng việc điều trị cho cô sẽ khác với những người khác, vì cô còn có những bệnh lý tiêu hóa đi kèm. Bác sĩ phải tiếp cận câu chuyện của từng bệnh nhân một cách riêng biệt và điều trị phù hợp với từng người – kiểu như tùy bệnh mà bốc thang thuốc, gia giảm liều lượng. Bác sĩ hỏi nhiều là vì vậy đó cô.”
Đây chỉ là một trong rất nhiều câu chuyện hàng ngày giữa Bác sĩ và Bệnh nhân mà tôi đã trải qua trong suốt quá trình hành nghề – kể từ khi rời Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2003.
Bệnh nhân của tôi, dù là 20 năm trước, bây giờ hay nhiều năm sau này, vẫn luôn như thế: lo lắng về bệnh tình, mong được nói, được lắng nghe; hoang mang vì kết quả xét nghiệm thế này thế kia; sợ sệt khi nghe đến bệnh mạn tính phải điều trị lâu dài…
Tuy nhiên, Bác sĩ Thảo của 20 năm trước chắc chắn khác với hiện tại – và diện mạo của tôi trong tương lai cũng sẽ tích cực hơn nữa.
Vì sao vậy?
Khoảng thời gian gần 3 năm (từ 2012) tại Auckland, New Zealand là một kho báu y khoa đối với tôi. Đó là giai đoạn tôi thu mình lại để củng cố và hệ thống hóa toàn bộ kiến thức y khoa nền tảng, đồng thời học hỏi mô hình mối quan hệ giữa nhân viên y tế và bệnh nhân.
Sau này, khi có cơ hội trải nghiệm thêm trong các cơ sở y tế chuyên nghiệp và tiên tiến tại Mỹ, tôi dần chiêm nghiệm sâu hơn về mô hình đó. Dù là bệnh viện lớn như Texas Tech University Health Sciences Center, hay các phòng khám nhỏ ở Atlanta, bang Georgia, mối quan hệ giữa bác sĩ và bệnh nhân ở đâu cũng được xây dựng trên niềm tin: rằng sức khỏe của mỗi người sẽ được chăm sóc trên nền tảng kiến thức y khoa vững chắc và sự cảm thông chân thành.
Tôi bắt đầu học cách tiếp cận và xây dựng mối quan hệ với bệnh nhân — một mối quan hệ đặc biệt giữa con người với con người, nơi tình trạng sức khỏe luôn gắn liền với tâm lý, hoàn cảnh gia đình và các mối quan hệ xã hội. Tôi nhận ra rằng chất lượng chăm sóc sức khỏe không nên bị ảnh hưởng bởi vị trí công việc hay địa vị xã hội.
“Nhìn thấy tấm bằng Bác sĩ treo trên tường là tôi ưng cái bụng rồi đó! Trang trọng và xịn lắm, Bác sĩ à!”
“Dạ, chú. Học lên bờ xuống ruộng và trải qua biết bao kỳ thi khắc nghiệt ở Mỹ mới có được tờ giấy để treo đó, chú à. Nhưng có tấm bằng rồi đâu có nghĩa là xong đâu, chú. Con vẫn phải học tiếp, tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn, cập nhật kiến thức y khoa định kỳ, dự các hội nghị khu vực và quốc tế…”
“Còn phải học cả tâm lý bệnh nhân nữa – học cách tiếp cận những bệnh nhân có biểu hiện và tính cách khác nhau. Không có bệnh nhân nào giống bệnh nhân nào cả…”
Ngày xưa, tôi từng mơ ước trở thành Kiến trúc sư, để xây những công trình hoành tráng; hoặc trở thành Đầu bếp, để thỏa sức tung hứng trong nghệ thuật ẩm thực.
Nhưng cuối cùng, ngành Y đã chọn tôi.
Ngành Y giúp tôi hiểu được gian nan, khổ cực để rèn luyện nên một bác sĩ, giúp tôi thấu hiểu tầm quan trọng của mối quan hệ giữa Bác sĩ và Bệnh nhân, để từ đó trở thành một người thầy thuốc có tâm.
Và nếu được quay lại từ đầu — tôi vẫn sẽ chọn ngành Y.
