Hiểu đúng về tiêm ngừa HPV – Bước quan trọng để dự phòng ung thư cổ tử cung
Trong nhiều năm qua, phần lớn phụ nữ đã ý thức rõ về tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư cổ tử cung. Đây là biện pháp giúp phát hiện sớm các bất thường, nhờ đó việc điều trị có thể đạt hiệu quả cao hơn.
Tuy nhiên, mục tiêu cao nhất của y học không chỉ là phát hiện sớm, mà là dự phòng – giúp con người tránh khỏi nguy cơ mắc bệnh ngay từ đầu. Và hiện nay, ung thư cổ tử cung là một trong số rất ít ung thư có thể dự phòng được bằng vắc-xin.
1. Vắc-xin HPV – nền tảng của dự phòng chủ động
Vắc-xin HPV, đặc biệt là Gardasil 9, đã được nghiên cứu và sử dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia. Loại vắc-xin này giúp bảo vệ trước 9 chủng HPV, trong đó có 7 chủng nguy cơ cao gây ung thư và 2 chủng gây mụn cóc sinh dục.
Dù không bao phủ toàn bộ hơn 100 chủng HPV tồn tại, nhưng các chủng mà vắc-xin ngừa được lại chính là nguyên nhân của hơn 90% ca ung thư cổ tử cung. Vì vậy, việc tiêm ngừa mang lại lợi ích dự phòng rõ rệt và đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu dịch tễ trên toàn cầu.
2. Lịch tiêm và độ tuổi khuyến cáo (theo CDC Hoa Kỳ)
- 9–14 tuổi: tiêm 2 liều, cách nhau 6–12 tháng.
- 15–26 tuổi: tiêm 3 liều, theo lịch 0 – 1/2 – 6 tháng.
- 27–45 tuổi: có thể tiêm sau khi được bác sĩ tư vấn cá thể hóa về lợi ích và nguy cơ.
Tiêm càng sớm, trước khi có quan hệ tình dục, hiệu quả bảo vệ càng cao.
3. Những thắc mắc phổ biến
Đã quan hệ, đã sinh em bé rồi thì có tiêm ngừa HPV được nữa không?
Câu trả lời là: Vẫn tiêm được – và vẫn nên tiêm.
Việc từng quan hệ hay sinh con không phải là chống chỉ định với vắc-xin HPV.
- Vắc-xin giúp bảo vệ bạn khỏi các chủng HPV mà bạn chưa từng nhiễm, nên vẫn mang lại lợi ích đáng kể.
- Phụ nữ đến 45 tuổi vẫn nằm trong nhóm được khuyến cáo có thể tiêm ngừa theo hướng dẫn của CDC Hoa Kỳ.
- Với những ai đã có gia đình hoặc đã từng sinh con, việc tiêm ngừa giúp ngăn ngừa tái nhiễm hoặc nhiễm thêm các chủng HPV nguy cơ cao khác.
Vì sao tiêm vắc-xin HPV rồi vẫn có thể nhiễm HPV?
Vắc-xin HPV giúp giảm tới 90–95% nguy cơ nhiễm các chủng gây ung thư cổ tử cung. Một số lý do có thể khiến bạn vẫn nhiễm HPV sau tiêm gồm:
- Vắc-xin không bao phủ hết các chủng HPV (chỉ ngừa 9 trong hơn 100 chủng).
- Bạn đã nhiễm HPV trước khi tiêm – vắc-xin không có tác dụng điều trị.
- Tiêm không đúng thời điểm hoặc không đủ liều làm giảm hiệu quả.
- Mỗi người đáp ứng miễn dịch khác nhau, nên vẫn có tỷ lệ nhỏ chưa được bảo vệ hoàn toàn.
Đã tiêm HPV rồi, có cần tầm soát ung thư cổ tử cung nữa không?
Câu trả lời là: Vẫn cần tầm soát định kỳ.
Dù vắc-xin HPV giúp phòng ngừa phần lớn các chủng virus gây ung thư cổ tử cung, nhưng:
- Vắc-xin không bao phủ 100% tất cả các chủng HPV, nên vẫn còn nguy cơ nhỏ nhiễm các chủng khác.
- Hiệu quả bảo vệ giảm dần theo thời gian, đặc biệt nếu tiêm ở tuổi trưởng thành.
- Tầm soát giúp phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư, điều mà vắc-xin không thể thay thế.
Vì vậy, ngay cả khi đã tiêm đầy đủ, phụ nữ vẫn nên tầm soát bằng Pap smear hoặc HPV test định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ.
Tiêm ngừa HPV chính là món quà sức khỏe bạn có thể chủ động dành cho chính mình – một quyết định nhỏ hôm nay, nhưng mang ý nghĩa bảo vệ lớn cho cả tương lai.
