Nhiễm Helicobacter pylori (H. pylori) mạn tính là nguyên nhân quan trọng gây bệnh tiêu hóa ở cả người lớn và trẻ em.
Tuy nhiên, loét hay viêm dạ dày-tá tràng nặng ở trẻ em ít gặp hơn nhiều so với người lớn. Khi có biến chứng thì hầu hết trẻ sẽ có dấu hiệu báo động.
Do đó việc làm xét nghiệm sàng lọc, chẩn đoán và điều trị H. pylori cho trẻ em rất khác với người lớn.
I/ KHI NÀO CẦN TRUY TÌM H.PYLORI Ở TRẺ EM?
- Khi trẻ có đau bụng thượng vị kèm triệu chứng báo động:
- Giảm cân
- Nôn ói
- Thức giấc ban đêm vì đau bụng
- Máu ẩn trong phân
2. Gia đình có cha mẹ, anh chị em ruột bị bị ung thư dạ dày.
3. Trẻ được chẩn đoán U MALT
4. Cân nhắc làm xét nghiệm nếu trẻ có xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch mạn tính hoặc thiếu máu thiếu sắt không đáp ứng điều trị.
II/ NÊN CHỌN XÉT NGHIỆM NÀO ĐỂ CHẨN ĐOÁN NHIỄM H.PYLORI Ở TRẺ EM?
Xét nghiệm xâm lấn: Nội soi dạ dày – tá tràng
Dù là phương pháp xâm lấn nhưng nội soi được khuyến cáo nên dùng để chẩn đoán H.pylori ở trẻ em hơn là các xét nghiệm khác. Vì nó giúp chúng ta chẩn đoán chính xác khi:
- Quan sát tổn thương trực tiếp
- Lấy mẫu để xác định vi khuẩn
- Xét nghiệm đề kháng kháng sinh để chọn thuốc phù hợp
Xét nghiệm không xâm lấn gồm:
- Test hơi thở Ure (Urea Breath Test)
- Tìm kháng nguyên H.pylori trong phân
- Xét nghiệm máu tìm kháng thể HP – ít chính xác hơn, không phân biệt được đã nhiễm hay đang nhiễm.
Xét nghiệm không xâm lấn có thể dùng khi bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc ung thư dạ dày hoặc kiểm tra tiệt trừ sau điều trị nhiễm H. Pylori.
III/ LƯU Ý QUAN TRỌNG KHI ĐIỀU TRỊ H.PYLORI Ở TRẺ EM?
- Chỉ điều trị khi có chỉ định rõ ràng, cần phải cân nhắc kỹ bởi vì:
- Trẻ phải chịu một đợt điều trị gồm nhiều loại kháng sinh trong 2 tuần.
- Việc chọn lựa kháng sinh cho trẻ khó khăn vì nhiều loại kháng sinh không dùng được cho trẻ em, những loại dùng được thì tỷ lệ kháng thuốc cao ở Việt Nam.
- Nên khi quyết định cần điều trị H. pylori thì bố mẹ cần giúp trẻ uống thuốc đúng liều, đúng giờ trong 2 tuần để có được hiệu quả cao nhất. Quên liều thuốc làm tăng nguy cơ điều trị thất bại và kháng thuốc.
- Tỷ lệ thất bại điều trị có thể đến 20%. Tỷ lệ tái nhiễm cũng cao, nhất là trẻ nhỏ và ở các quốc gia có tỷ lệ nhiễm cao như nước ta.
- Cần tái khám sau 4 tuần để kiểm tra đã tiệt trừ được H.pylori hay chưa bằng test hơi thở hay xét nghiệm phân.
